نوروز، این جشن کهن و یادگار دوران ایران باستان نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه در تقویم خورشیدی ایرانی است . خواستگاه این جشن ایران باستان است و مردم در سراسر فلات بزرگ ایران در این روزها به جشن و پایکوبی می پردازند . نوروز مصادف با اعتدال یا برابری بهار است، چرا که در روز نخست فروردین، خورشید در موقعیت ابتدای برج حمل قرار می گیرد و استوای زمین را قطع می کند و این حالت باعث برابری ساعات روز و شب می شود. ۱۲ ساعت روز و ۱۲ ساعت شب است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو به شمار می رود. جالب توجه است که نوروز به عنوان یک جشن کهن و باستانی که از نیاکان ما به ارث رسیده است به اسم «روز بین المللی نوروز» توسط سازمان یونسکو به عنوان میراث فرهنگی معنوی بشر ثبت جهانی شده است. نکته دیگر این است که این عید از روزهای مقدس و اعیاد مذهبی زرتشتیان به شمار می رود. در تقویم لحظه ی تحویل سال، مشخص کننده نخستین روز از لحظه ی تحویل سال، مشخص کننده نخستین روز از ماه فروردین است که با نام هرمز روز و یا اورمزد روز می شناسند. اگر لحظه تحویل سال قبل از ظهر و یا در نیمه اول شبانه روز باشد، همان روز نوروز است و اگر لحظه تحویل سال بعدازظهر و یا نیمه دوم روز باشد فردای آن روز، نوروز است. نوروز به معنی آغاز فصل بهار و اعتدال جشن گرفته می شود. نوروز همواره در بین ایرانیان از ایام رویش و رشد طبیعت به شمار می رود و همگی بر این باورند باید در سال جدید و هم زمان با رستاخیز طبیعت لباسی تازه از نگرش و روان بر تن کرد و تحولی رو به رشد در خود ایجاد کرد. واژه نوروز خواستگاهی اوستایی دارد و به مرور زمان شکل نوشتار و تلفظ آن دستخوش تغییر شده است. امروزه در زبان فارسی نوروز به دو معنی نوروز عام و نوروز خاص شناخته میشود. نوروز عام: روز آغاز اعتدال بهاری و آغاز سال نو، نوروز خاص: روز ششم از ماه فروردین با نام «روز خرداد». در ایران باستان، ایرانیان نوروز را با نام «ناوا سردا» به مفهوم سال نو یاد می کردند. سایر مردم در آسیای میانی مانند خوارزمشاهیان و سغدیان، نوروز را «نوسارجی» و «نوسارد» میخواندند. تاریخچه نوروز در برخی متون کهن و در شاهنامه فردوسی، تاریخ طبری، جمشید و در برخی دیگر از متون، کیومرث به عنوان بنیان گذار نوروز شناخته شده که نوروز روز پیروزی جمشید بر دیوان است. دیوان نماد پلیدی، تاریکی، جهالت و خشونت بوده و عروج جمشید و کیخسرو نیز در این روز اتفاق افتاده است که در این روز جمشید جهان غیب را در جام جهان بین مشاهده کرد. این جام، جامی بود که کیخسرو جای بیژن را در آن مشاهده کرد و رستم را پی او فرستاد. نوروز در زمان هخامنشیان در سنگ نوشته های موجود اطلاعاتی از برگزاری نوروز به طور مستقیم یافت نشده اما بررسی های انجام شده روی این سنگ نوشته ها نشان می دهد که هخامنشیان با جشن نوروز آشنایی داشتند. عده ای معتقد هستند که کوروش بزرگ نوروز را در سال ۵۳۸ (قبل از میلاد)، جشن ملی اعلام کرد. کوروش کبیر در این روز بزرگ برنامه هایی برای ترفیع سربازان، پاک سازی اماکن همگانی و خانه های شخصی و نیز بخشش محکومان اجرا میکرد. داریوش اول هخامنشی نیز سکه ای از جنس طلا ضرب نموده بود که در یک طرف آن سربازی در حال تیراندازی نشان داده شده و گمان بر این است که این ضرب سکه به مناسبت نوروز سال ۴۱۶ (قبل از میلاد) بوده. جالب است بدانید که در زمان هخامنشیان جشن نوروز در بازه زمانی ۲۱ اسفند تا ۱۹ اردیبهشت برگزار میشده است. نوروز در زمان اشکانیان و ساسانیان در دوره اشکانیان و ساسانیان برگزاری جشن نوروز و مهرگان رواج داشته است. در دوره ساسانیان جشن نوروز ۶ روز بوده است و به دو دوره نوروز کوچک و نوروز بزرگ تقسیم می شد. نوروز کوچک (نوروز عامه) ۶ روز طول می کشید و در روز ۶ فروردین، نوروز بزرگ (نوروز خاص) برگزار می شده است. نوروز در دوره قاجار دربار قاجار تدارک ویژه ای برای برگزاری باشکوه تر این عید باستانی در نظر می گرفتتد. ازجمله این مراسم «سلام نوروزی» بود که در سه بخش برگزار می شد. سلام عام تحویل، سلام عام تخت مرمر و سلام خاص سر در. نوروز در دوران معاصر نوروز همواره به عنوان جشنی ملی و میراث فرهنگی در دوران معاصر مورد توجه ایرانیان سراسر جهان قرار داشته و هرسال برگزار می شود. شوروی سایق برگزاری آشکارای نوروز را برای کشورهای تاجیکستان، ترکمنستان و قرقیزستان ممنوع اعلام کرده بود و مردم در آن بازه زمانی نوروز را برای خود به طور پنهانی برگزار میکردند. همچنین در زمان طالبان، برگزاری این مراسم باشکوه برای افغان ها ممنوع اعلام شده بود. طالبان تنها تاریخ هجری قمری را قبول داشتند. با همه این فراز و نشیب ها، نوروز در سال های اخیر بسیار بیشتر از پیش مورد استقبال قرارگرفته و گویی جهانی تر شده است. سرانجام مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ قطع نامه ای در چارچوب ماده ۴۹ و تحت عنوان فرهنگ صلح تصویب کرد و روز ۲۱ مارس برابر با اول فروردین را روز جهانی نوروز اعلام کرد. در ۷ فروردین سال ۱۳۸۹، نخستین جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد که در پی آن، تهران به عنوان دبیرخانه نوروز شناخته شد. در سال ۱۳۹۱ برای نخستین بار ایران میزبان برگزاری جشن برای یونسکو بود که این مراسم در صحن عمومی سازمان ملل برگزار شد. ایرانیان مقیم خارج از کشور چندین سال است که این مراسم باشکوه را به صورت عمومی و همگانی در اروپا، امریکا، کانادا و سایر کشورها به پا می دارند. نکته خوشایند دیگری که وجود دارد این است که از سال های اخیر تاکنون روسای کشورهای زیادی هرسال عید نوروز را به ایرانیان تبریک و آن را گرامی می دارند. آیینهای نوروزی نوروز مجموعه ای گسترده از جشن ها و مناسبتهای متعدد است که به آن ها می پردازیم. ۱. خانه تکانی: یکی از آیین های مرسوم نوروز خانه تکانی است. در این مراسم خانواده ها شروع به گردگیری و شست و شو و تمیزکاری منزل و محل زندگی خود می کنند و سعی بر این است که تا قبل از لحظه سال تحویل همه خانه مرتب و تمیز شده باشد. در این مراسم همه اعضای خانواده به نوعی در انجام مسئولیت های پاک سازی شرکت می کنند. ۲. چهارشنبه سوری: همان طور که از اسمش پیداست آیین اصلی این مراسم افروختن آتش است. مراسمی که از دیرباز تاکنون جایگاه خود را میان مردم حفظ کرده است. برافروختن آتش و پریدن از روی آن همراه با شعر و آهنگ مخصوص خود در شب آخرین چهارشنبه سال پیکره اصلی این مراسم را تشکیل می دهد. ۳. زیارت آرامگاه و قبور: در آخرین پنجشنبه سال و پس از چهارشنبه سوری مردم برای بزرگداشت رفتگان خود و تکریم به آنها به مزار آن ها می روند. ۴ . الفگی: این مراسم در خراسان بیشتر از سایر مناطق رواج دارد. مردم در مراسم الفه که بیشتر در مساجد و آرامگاه ها برگزار می شود برای احترام به مردگان خود کیک های محلی درست می کنند و به همراه سبزه در سفره می گذارند. ۵. سفره نوروزی: انداختن سفره نوروزی که به سفره هفت سین بیشتر شهرت دارد از دیگر مراسم اصلی به پا داشتن نوروز باستانی است. هفت سین سفره را سبزه، سیر، سماق، سمنو، سنبل، سنجد و سیب تشکیل می دهد. علاوه بر این اجزای دیگری می تواند در سفره باشد که شامل ماهی قرمز، تخم مرغ رنگ شده، شمع، جامی پر از آب با چند قطره گلاب، آینه دوری از بدی ها و نیز قرآن است. ۶. خوراکی های نوروزی: از متداول ترین خوراکی هایی که در ایام نوروز پخته می شود، سمنو است. این غذا با استفاده از جوانه گندم درست می شود و بسیار مقوی است. در نقاط مختلفی از ایران، افغانستان و سایر کشورها طبخ سمنو آداب خاصی دارد که در آن بسیاری از دختران آن را در طول شب و با آوازها و نغمه های مخصوص آن مراسم شروع به طبخ سمنو می کنند. همچنین رسم است که در شب اول عید سبزی پلو با ماهی طبخ شود و نیز شیرینی های مخصوص مثل نان نخودچی درست کنند. به طورکلی هر منطقه غذای مخصوص خود را برای ایام عید دارد. ۷. دید و بازدید: دید و بازدید یا عید دیدنی از سنت های مهم نوروزی است. در این مراسم مردم به خانه های خویشاوندان، دوستان و عزیزان خود می روند و خود نیز میزبان آن ها در روزهای آینده خواهند شد. بسیاری نیز به مزار و آرامگاه عزیزان از دست رفته خود می روند تا یاد آن ها را گرامی دارند. ۸. لباس نو: حمام رفتن و پاک سازی بدن و نیز پوشیدن رخت و لباس نو و آراسته از مراسم ضروری این عید باستانی است. در این ایام، اگر شخصی پول کافی برای خرید رخت و لباس نداشته باشد سعی می کند پولی قرض گرفته تا برای خود و خانواده خود کفش و لباس تازه تهیه کند. چرا که باور بر این است که کسی که در روزهای نوروز لباس نو نداشته باشد و سال جدید را با لباس تازه آغاز نکند، از خوشی های سال تازه بی بهره می ماند. در این ایام مردم سعی دارند تا به همنوعان خود دست کمک رسانده و به افرادی که از تملک مالی ضعیف تری برخوردار هستند لباس نو هدیه می دهند تا هیچ کس در این ایام از نعمت داشتن لباس های تازه و پاکیزه بی بهره نماند. ۹. گردشگری: هرساله مردم بخشی از تعطیلات خود را به سفر به نقاط دیگر کره جغرافیا اختصاص می دهد و به شهرهای دیگر سفر می کنند تا روحیه ای تازه کنند. ۱۰. مسابقات ورزشی: از قدیم الایام برگزاری مسابقات ورزشی عمومی در معابر شهری از آیین نوروزی به شمار می رفته است. مسابقات سوارکاری، کشتی و شطرنج ازجمله ورزش های مرسوم در تاجیکستان است. در افغانستان نیز مردم مراسم ورزشی بزکشی را انجام می دهند. ۱۱. طبیعت گردی: مردم ایران در روز ۱۳ فروردین یا روز طبیعت به مکان های طبیعی مثل جنگل ها و باغ ها و مناطق طبیعی خارج از شهر می روند که این مراسم را سیزده بدر می نامند. از کارهای رایج این روز، گره زدن سبزه است. درواقع مردم بر این باورند که با گره زدن سبزه و سپس انداختن آن در رودخانه یا طبیعت، بخت خود را باز می کنند تا در سال پیش رو اتفاقات خوش تری برای آنها رقم بخورد. این مراسم در جوان ها بیشتر رواج دارد. ۱۲. نوروز خوانی: نوروز خوانی یا بهار خوانی از دیگر مراسم ایام نوروزی است. در حال حاضر این مراسم بیشتر در استان های مازندران و گیلان بیشتر رواج دارد. در نوروز خوانی، افرادی که به آن ها نوروز خوان گفته می شود، پیش از آغاز بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف رفته و اشعاری در مدح بهار به صورت بداهه از حافظ می خوانند . برگرفته از سایت مجله ی گردشگری http// roomtoor.com نویسنده ی مقاله : سعید جعفرزادگان
نوروز شد و مخارج آن هم روش ، آجیل و گز و پسته ی خندان هم روش ، هر پسته خودش به نوع خود بحرانی ست ، بحرانِ مدیریتِ بحران هم روش !؟ باز آمده عید و من سراپا قرضم ، مهمان و غم عیدی مهمان هم روش ، از قیمت تخم مرغ دیوانه شدم ، حالا تو ببین قیمت سوهان هم روش !؟ با عید پر از خاطره های کُهَنَم ، دستم که شکست و خرج درمان هم روش !! کم پول اجاره خانه را می دهم و ، دفترچه ی قسط مهر و آبان هم روش ، هر سال به یک شهر نرفتم امسال ، گفتم به زنم حسرت کرمان هم روش ! نوروز کهن کهنه ترین درد من است !؟ زخمی که نشد خوب ، رَوَد جان هم روش ! گفتند که یارانه تان قطع شده ، گفتم به جهنّم به دَرَک آن هم روش ! سالی که نکوست از بهارش پیداست ! بدبختی پاییز و زمستان هم روش !؟ دردی ست گرانی و پذیرایی عید ، گر می دهی اش گذار درمان هم روش . http//:www.shirintanz.ir
عید
،نوروز
،یارانه
،گرانی
ما دستهایمان را امروز به یکدیگرگره زدیم و خواندیم سرود رهایی را در کوچه ها خیابانها باغ و بوستانها دعا هم خواندیم برای باران احساس عاطفه محبت و تغییر که ببارد بزودی بر سر ما ، سبزه ها را هم نگه داشتیم تا سرسبزی و خرمی دانه دهد و سبز کنند این خاک مرده را ، آتش و نور را قدرت بخشیدیم تا شادی بماند برکند دیو نکبت و مرگ و جدایی و سیاهی را از این سرای ، در این واپسین جشن های نوزوزی سال نو از آفریدگار سبزه آب و گل میخواهیم که طراوت سبزه زلالی آب گرمای آتش و خورشید و شمیم دلنواز شکوفه های بهاری را با پاکی و صمیمت به همه ی ساکنان این مرز پر گهر بزودی هدیه نماید و ما را و ایران ما را همچون گل همیشه بهار ، بهاری نماید .
سیزده_بدر
،عید
،بهار
،نوروز
از دور که سواد شهر پیدا شد ، دود و آتش بود که از شهر زبانه همی کشید. به شهر که رسیدم ، کشته بود که بر جای جای شهر فتاده بود . زنان ومردان و کودکان. مهاجمان حتی بر حیوانات رحم نکرده آنها را نیز کشته بودند. ناگاه از برزنی صدای بربط شنیدیم، به کوی وارد شدیم و مردی را در حال بَربط نوازی و رقص دیدیم . گفتیم ای مرد ، این چه حال است؟ با چشمانی گریان و حالی پریشان گفت : که سپاهیان مسلمان بر نیمروز تاخته و یزیدابن مهلب دستور کشتار همگان داد و کشتند و سوختند ، من به همراه اندکی بیرون از شهر بودیم و پس از رفتن آنان آمدیم . حیرت زده گفتیم پس این نواختن و رقص از برای چیست !؟ گفت : مگر نمیدانید که امروز نوروز است !؟ تاریخ سیستان _ محمد تقی بهار 🌿 فرا رسیدن نوروز 1402 بر همه مردم ایران زمین و عاشقان نوروز در سراسر جهان مبارک باد 🌿 این متن شاید زیباترین متن در توصیف نوروز بود که من خواندم . اهمیت نوروز در این متن گنجانده شده است .http://paykartarash.blogfa.com/
نوروز
،تاریخ
،سیستان
،محمدتقی_بهار
تبریک عید نوروز ؛ گزیدهای از اشعار زیبای پارسی در ستایش بهار و نوروز به مناسبت آغاز سال جدید و فرا رسیدن نوروز گزیدهای از اشعار زیبای شاعران پارسیگوی را گردآوری کردهایم که میتوانید آنها را به صورت یک پیام تبریک زیبا برای اقوام ، آشنایان و دوستان خود ارسال کنید . نوروز همان که مادربزرگ به خاطرش سفره هفت سین را پهن میکرد توی اتاق بزرگ مهمانی ، روی گلهای قرمز قالی ، کنار آن پنجرههای رنگی خیالی... همانجا که زمستان جان میداد کنار باغچه و فرو میرفت توی دیوار کاهگلی ... آنجا که بهار آرام و بیصدا پایش را میگذاشت توی هشتی و نرسیده به حیاط پشتی ، درختها شکوفه میدادند و حوض فیروزهای ، ماهی ... در این مطلب و به مناسبت شروع سال جدید و فصل زیبای بهار گزیدهای از اشعار شاعران کهن پارسی و همچنین شاعران معاصر را گردآوری کردهایم که در ادامه تقدیم حضورتان میشود : به آیین حضور همیشگی دیوان خواجه شیراز در کنار هفت سین ، با شعر زیبایی از لسان غیب آغاز میکنیم که اینچنین سروده است : خواجوی کرمانی در شعری زیبا اینچنین بهار را توصیف کرده است : این بوی بهار است که از صحن چمن خاست یا نکهت مشک است کز آهوی ختن خاست انفاس بهشت است که آید به مشامم یا بوی اویس است که از سوی قَرَن خاست ******** جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی شاعر سده ششم هجری که از بنیانگذاران سبک عراقی به شمار میرود ، در توصیف نوروز میگوید : اینک اینک نوبهار آورد بیرون لشکری هریکی ، چون نوعروسی در دگرگون زیوری گر تماشا میکنی برخیز کاندر باغ هست باد، چون مشاطهای و باغ، چون لعبت گری عرض لشکر میدهد نوروز و ابرش عارض است وز گل و نرگس مر او را، چون ستاره لشکری ******** حکیم فردوسی بزرگ در شاهنامه و در وصف بر تخت نشستن جمشید که همزمان با آغاز نوروز بود، سروده است: چو خورشید تابان میان هوا نشسته بر او شاه فرمانروا جهان انجمن شد بر تخت او شگفتی فرو مانده از بخت او به جمشید بر گوهر افشاندند مران روز را «روز نو» خواندند سر سال نو هرمز فرودین بر آسوده از رنج روی زمین بزرگان به شادی بیاراستند میو جام و رامشگران خواستند چنین جشن فرخ از آن روزگار به ما ماند از آن خسروان یادگار ******** مولانا جلال الدین رومی، شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم در توصیف نوروز اینچنین عاشقانه سروده است: اندر دل من مها دل افروز تویی یاران هستند و لیک دلسوز تویی شادند جهانیان به نوروز و به عید عید من و نوروز من امروز تویی ******** جامی شاعر قرن نهم هجری که ملقب به خاتمالشعراست، در توصیف بهار میگوید: بگشا نقاب از رخ باد بهاران شد طرف چمن بزمگه باده گساران شد لاله ستان گرد گل از بس که نهادند رو سوی تماشای چمن لاله عذاران در موسم گل توبه ز میدیر نپاید گشتند در این باغ و گذشتند هزاران بین غنچه نشکفته که آورد به سویت سربسته پیامی ز دل سینه فگاران ******** شاعران معاصر نیز در وصف نوروز و فرا رسیدن بهار اشعار زیبایی سرودهاند. بانو پروین اعتصامی اینچنین سروده است: سپیدهدم نسیمی روحپرور وزید و کرد گیتی را معنبر به رخسار و به تن مشاطه کردار عروسان چمن را بست زیور ز گوهرریزی ابر بهاری بسیط خاک شد پر لؤلؤتر ز بس بشکفت گوناگون شکوفه هوا گردید مشکین و معطر ******** فریدون توللی سروده است: چشمهها جوشید و بستانها شکفت اشک شادی ریخت از چشمان من باد رسوا دامن افشان برگذشت بوی گل پیچید در ایوان من ابر غم در تیرگی بارید و رفت دل طراوت یافت زین بارندگی خنده زد، چون صبح نمناک بهار باز بر من چهرپاک بارندگی ******** نیما یوشیج که بنیانگذار شعر نو فارسی است، در ستایش بهار میگوید: شکوهها را بنه، خیز و بنگر که چگونه زمستان سر آمد جنگل و کوه در رستخیز است عالم از تیره رویی در آمد چهره بگشاد و برق خندید عاشقا خیز که آمد بهاران چشمه کوچک از کوه جوشید گل به صحرا درآمد چو آتش ******** بانو فروغ فرخ زاد نیز همچون دیگر شاعران معاصر به طبعآزمایی درباره بهار پرداخته است: دختر کنار پنجره تنها نشست و گفت ای دختر بهار! حسد میبرم به تو عطر و گل و ترانه و سرمستی تو را با هرچه طالبی به خدا میخرم ز تو بر شاخ لخت و عور درختی شکوفهای با ناز میگشود دو چشمان بسته را مرغی میان سبزه ز هم باز مینمود آن بالهای کوچک زیبای خسته را خندید باغبان که سرانجام شد بهار دیگر شکوفه کرده درختی که کاشتم ******** مهدی اخوان ثالث از شاعران بزرگ خطه خراسان در توصیف بهار اینچنین سروده است: اردوی بهاران چو کاروانها بشکوه درآمد به بوستانها مرغان سفر کرده بازگشتند آسوده ز سرما به آشیانها سرخوش ز نشاط بهار بنگر مرغابیَکان را به آبدانها گر چشم گشایی به هر کناری از جشن بهاران بود نشانها ******** قیصر امین پور شاعرمعاصر خوزستانی نیز اینچنین لطیف و عاشقانه در وصف بهار میگوید: وقت آن شد که به گل حکم شکفتن بدهی ای سر انگشت تو آغاز گل افشانیها ******** هوشنگ ابتهاج در توصیف نوروز و بهار میگوید: بیا که بار دگر گل به بار میآید بیار باده که بوی بهار میآید هزار غم ز تو دارم به دل بیا ای گل که گل شکفته و بانگ هزار میآید ساقیا آمدن عید مبارک بادت وان مواعید که کردی مرود از یادت در شگفتم که درین مدت ایام فراق برگرفتی ز حریفان دل و دل میدادت ******** ز کوی یار می آید نسیم باد نوروزی از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی می اندر مجلس عاصف به نوروز جلالی نوش که بخشد جرعه جامت جهان را ساز نورورزی ******** رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید سفیر مرغ برآمد بط شراب کجاست فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشید ******** کنون که میدمد از بوستان نسیم بهشت من و شراب فرح بخش و یار حور سرشت گدا چرا نزند لاف سلطنت امروز که خیمه سایه ابر است و بزمگه لب کشت چمن حکایت اردیبهشت میگوید نه عاقلست که نسیه خرید و نقد بهشت ******** نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی که بسی گل بدمد باز و تو در گِل باشی ******** صبا به تهنیت پیر میفروش آمد که موسم طرب و عیش و ناز و نوش آمد هوا مسیح نفس گشت و باد نافه گشای درخت سبز شد و مرغ در خروش آمد تنور لاله چنان برفروخت باد بهار که غنچه غرق عرق گشت و گل به جوش آمد ******** فرمانروای ملک سخن، شیخ اجل، سعدی شیرازی درباره نوروز اینچنین سروده است: مبارکتر شب و خرمترین روز به استقبالم آمد بخت پیروز دهلزن گو دو نوبت زن بشارت که دوشم قدر بود امروز نوروز مهست این یا ملک یا آدمیزاد پری یا آفتاب عالم افروز ******** برآمد باد صبح و بوی نوروز به کام دوستان و بخت پیروز مبارک بادت این سال و همه سال همایون بادت این روز و همه روز ******* علم دولت نوروز به صحرا برخاست زحمت لشکر سرما ز سرِ ما برخاست بر عروسان چمن بست صبا هر گهری که به غواصی ابر از دل دریا برخاست تا رباید گلهی قاقم برف از سر کوه بزک تابش خورشید به یغما برخاست ******** برخیز که میرود زمستان بگشای در سرای بستان نارنج و بنفشه بر طبق نه منقل بگذار در شبستان وین پرده بگوی تا به یک بار زحمت ببرد ز پیش ایوان برخیز که باد صبح نوروز در باغچه میکند گل افشان ******** فرخی سیستانی این ابیات زیبا را در وصف نوروز سروده است: عشق نو و یار نو و نوروز و سر سال فرخنده کناد ایزد بر میر من این حال روزی است که در سال نیابند چنین روز سالی است که در عمر نیابند چنین سال ******** حکیم خیام نیشابوری نوروز را اینچنین توصیف کرده است: نوروز بزرگم بزن ای مطرب نوروز زیرا که بود نوبت نوروز به نوروز برزن غزلی نغز و دا انگیز و دل افروز کاین فاخته زان کوز و دگر فاخته زان کوز بر قافیه خوب همی خواند اشعار ******** ابولفرج رونی شاعر پارسیگوی قرن پنجم و ششم هجری درباره نوروز اینچنین سروده است: جشن فرخنده فروردین است روز بازار گل و نسرین است آب، چون آتش عودافروز است باد، چون خاک عبیرآگین است باغ پیراسته گلزار بهشت گلبن آراسته حورالعین است . □ برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی فرارو .
اشعار
،بهار
،عید
،نوروز
طبیعت و محیط زیست مهمترین اصل زندگی ایرانیان باستان بوده و هر زمان به بهانه شکرگزاری به درگاه خدا آیینهای شادمانی برپا میکردند . عید نوروز در آغاز بهار ، جشن تیرگان در تابستان ، جشن مهرگان در پاییز و جشن یلدا هم در استقبال از زمستان جشنهای چهارگانهای بود که در هر فصل برگزار میشد که بعضی از آنها در فهرست میراث معنوی ایران و یونسکو به ثبت رسیده است. اما علاوه بر جشنهای چهارگانه هر ماه هم جشن مخصوص خودش را داشت . در تقویم ایران باستان هر روز برای خود یک نام داشت و زمانی که یک روز و یک ماه همزمان میشد جشن ماهانه در آن روز برپا میکردند و ماه سرد و پربرف اسفند هم بینصیب از این شادی نبود زیرا که بر این باور بودند که اسفند یعنی پاک و مقدس و نام فرشتهای است که زمین را سرسبز و پاک نگه میدارد . اسفند یا اسپند در متون پهلوی به معنای برکت بخشنده آمده است . دوازدهمین ماه سال و پنجمین روز از هرماه شمسی است که نگهبان آن «سفندارمذ» است و شش جشن مخصوص به خود داشته است. جشن سپندارمذگان ، آیین نکوداشت بانوان ایرانی است. «سپندارمذ» به معنی فروتنی و پاکی است و پنجمین روز ماه اسفند زمان برگزاری جشن سپندارمزگان یا اسفندگان بوده است . در این جشن الهه نگهبان بانوان پارسا و نیکخواه ستایش میشد . در این جشن مردان برای بانوان خود هدیه آورده و آنان را گرامی میداشتند . محبت و عشق مفاهیم اصلی این جشن بود . جشن نوروز رودها و آبهای روان در ۱۳ اسفند برگزار میشد . در این روز بود که ایرانیان به لایروبی و پاکسازی رودخانهها، قناتها و چشمهها میپرداختند و در پایان کار عطر و گلاب بر آب و مسیر آن میپاشیدند که میتوان گفت نمایانگر توجه اقوام ایرانی به پاکیزگی و حفظ محیط زیست است . چهاردهمین روز و به قولی بیستمین روز اسفند، روز برپایی جشن گلدان یا درختکاری است . در این روز به استقبال از عید نوروز و بهار، گل و گیاهان را در گلدان میکاشتند تا در زمان تحویل سال سبزی سفره هفتسین باشد در حالی که امروزه سبزههای نوروزی در روز سیزدهم تلف شده و هزینه مالی آن باعث خسارت به مردم و زباله آن نیز طبیعت را آلوده میکند . روز نوزدهم ماههای ایران باستان در تقویم اوستایی روز فروردین نام دارد بنابراین ۱۹ اسفند جشن فروردگان است . این جشن برای بزرگداشت درگذشتگان بوده و مردم بر سر مزار رفتگان خود میرفتند و بر این باور بودند که ارواح درگذشتگان آنها میتوانند در این شادی با آنها سهیم شود. مردم آرامگاه درگذشتگان را با آب و گلاب میشستند و گل و گیاه بر سر مزار آنها میگذاشتند هرچند که هنوز هم ایرانیان در آستانه سال نو یا پس از تحویل سال به آرامستانها میروند و به این ترتیب آغاز سال جدید را با عزیزان درگذشته خود جشن میگیرند . ۲۳ اسفند جشن پایان فصل زمستان است . این روز در ایران باستان پایان سال بوده است و مردم روی پشتبامها آتش بر میافروختند زیرا اعتقاد داشتند که از ۲۵ اسفند تا پایان سال، شب و روز برابر بود و انسان در این پنج روز آفریده شده است . این جشن پنج روز و به قولی ۱۰ روز ادامه داشته است.برخی نیز ۲۹ اسفند را جشن پایان فصل زمستان میدانند . چارشنبه سوری یا چهارشنبه سوری یکی دیگر از جشنهای ایران بوده است که در این جشن مردم به استقبال بهار میروند . چارشنبه سوری مراسم آتشافروزی و جشن و سرور در چارشنبه آخر سال است . آتش برای ایرانیان باستان مقدس و همپایه فرزند اهورامزدا محسوب میشد و از اینرو پیش از جشن نوروز در سیصد و شصتمین روز سال آتش بر میافروختند . از رسوم چهارشنبهسوری نیایش، سر زدن به بزرگترها، پخت آش نذری ، پختن حلوا و روشن کردن آتشبر بام خانهها برای طلب گرما و نور بوده که امروزه جای خود را به آدابی دیگر داده است . نکته اساسی در برپایی جشنهای ایرانی ارتباط آن با پدیدههای طبیعی است . این مراسم، بر پایه احترام و پاسداشت طبیعت و حفظ محیط زیست بوده است و هیچگاه بهانهای برای اذیت گیاهان و حیوانات نبوده است. منبع: محمدجعفر، یاحقی؛ (۱۳۸۶) فرهنگ اساطیر؛ فرهنگ معاصر.
درود بر شما : به وب سایت مجید شمس باغبادرانی خوش آمدیدمطالب،مقالات،تاریخی،فرهنگی،ادبیات،طنز،شعر،روانشناسی ، مشاوره خانوادگی،شغلی،تحصیلی،کارآفرینی،حل اختلافات ، تبلیغات،گردشگری،اکوتوریسم میباشد،این نوشتارها به هیچ گونه حزب و یا گروه خاصی وابسته نمیباشد و بر اساس ادبیات عامه ، طنز و زبان مردم و تاریخ شفاهی تنظیم شده است ، هر گونه سوء استفاده از مطالب و یا بهره برداری از عنوان ، نام ، شغل ممنوع است و طبق قانون قابل پیگیری است ، به آشنایانتان معرفی فرمایید ، در صورت خواهان ارتباط با اینجانب یا پرسش و مشاوره در زمینه های تحصیلی شغلی سازشی روانی با شماره ی اینحانب میتوانید تماس بگیرید یا در پیام رسان ایتا یا وات ساپ پیام بفرستید . شماره ی همراه : ۰۹۱۳۷۲۸۵۳۵۷ با سپاس